Minggu, 11 Maret 2012

basis bilangan bulat


Soal teori bilangan bASIS BILANGAN BULAT
1.      Ubahlah lambang bilangan dalam basis desimal ini ke basis yang diminta!
a.       547 =……3
b.      972 =……5
c.       2002 =…..8
d.      2004 =……4
Jawab
a.       547      =  3.182 + 1
182      = 3.60 + 2
60        = 3.20 + 0
20        = 3. 6 + 2
6          = 3.2 + 0
2          = 3.0 + 2
Jadi, 547 = 2020213
b.      972      =  5. 194 + 2
194      =  5. 38 + 4
38         = 5. 7 + 3
7          =  5.1 + 2
2          =  5.0 + 2
Jadi, 972  =  223425
c.       2002    = 8. 250 + 2
=  8. (8.31 +2) + 2
= 82.31 + 8.2 + 2
= 82 (8.3 + 7) + 8.2 +2
= 83 . 3 + 82.7 + 8.2 + 2
Jadi, 2002 = 37228
d.      2004 = 4. 501 + 0
501   = 4. 125 + 1
125   = 4. 31 + 1
31     = 4.7 + 3
7       =4.1 + 3
1              = 4.0 + 1
Jadi, 2004 = 1331104
2.      Ubahlah lambang bilangan dalam basis yang diketahui
a.       71058   = 111.001.000.1012
b.      300214 =11.00.00.10.012 = 1.100.001.001=14118
c.       A2FD16    = 220233314 =10100010111111012
d.      210029 = 02.01.00.00.023
e.       2100213 =21.00.21­3 = 7079

3.      Hitunglah hasil operasi berikut ini dalam basis 2
a.       101111011 + 1100111011 = 10010110110
    101111011
  1100111011 +
10010110110
b.      111000111 – 100011101 = 101010
 111000111
 100011101 -
       101010
c.       100111 x 1011 = 110101101
100111
    1011 x
100111
           100111
         000000
       100111       +
      110101101
4.      Hitunglah hasil operasi berikut ini dalam basis 3:
a.       2001201 + 100212
b.      2210001 – 2001222
c.       21012 x 2012
d.      101201212 : 122

Penyelesaian

a.       2001201
  100212 +
2102120

b.      2210001
2001222 –
  201002

c.                     21012
                  2012 x
               112101
               21012
              00000
        112101      +
         120200221

d.        = 122001
              122 –
             1200
                122 –
              1001
                122 –
   122
   122 –
      0

5.      Tunjukkanlah bahwa pernyataan berikut ini semuanya benar. Buatlah kesimpulan secara umum tentang fakta – fakta tersebut
a.       8   7126359
b.      7   5243168
c.       6   24511147
d.      5   14231136
e.       4   13220315
Penyelesaian
a.       Akan ditunjukkan bahwa  8   7126359
7126359 = 7. 95 + 1. 94 + 2. 93 + 6. 92 + 3. 91 + 5
Karena         9   : 8 sisa 1 sehingga 3. 91 : 8 bersisa 3
                  92  : 8 sisa 1 sehingga 6. 92 : 8 bersisa 6
                        93  : 8 sisa 1 sehingga 2. 93 : 8 bersisa 2
                  94  : 8 sisa 1 sehingga 1. 94 : 8 bersisa 1
                  95  : 8 sisa 1 sehingga 7. 95 : 8 bersisa 7
Jadi  (7. 95 + 1. 94 + 2. 93 + 6. 92 + 3. 91 + 5) : 8 bersisa ( 7 +1+2+6+3+5) = 24. Karena 24 habis dibagi 8, maka  7. 95 + 1. 94 + 2. 93 + 6. 92 + 3. 91 + 5 habis dibagi 8 atau dituliskan  8   7126359

b.      Akan ditunjukkan bahwa 7   5243168
5243168 = 5. 85 + 2. 84 + 4. 83 +3. 82 + 1. 81 + 6
Karena         8   : 7 sisa 1 sehingga 1. 81 : 7 bersisa 1
                  82  : 7 sisa 1 sehingga 3. 82 : 7 bersisa 3
                        83  : 7 sisa 1 sehingga 4. 83 : 7 bersisa 4
                  84  : 7 sisa 1 sehingga 2. 84 : 7 bersisa 2
                  85  : 7 sisa 1 sehingga 5. 85 : 7 bersisa 5
Jadi  (5. 85 + 2. 84 + 4. 83 +3. 82 + 1. 81 + 6) : 7  bersisa ( 5 +2+4+3+1+6) = 21. Karena 21 habis dibagi 7, maka  5. 85 + 2. 84 + 4. 83 +3. 82 + 1. 81 + 6  habis dibagi 7 atau dituliskan  7   5243168

c.       Akan ditunjukkan bahwa 6   24511147
24511147 = 2. 76 + 4. 75 + 5. 74 +1. 73 + 1. 72 + 1. 71 + 4
Karena         7   : 6 sisa 1 sehingga 1. 76 : 6 bersisa 1
                  72  : 6 sisa 1 sehingga 1. 72 : 6 bersisa 1
                        73  : 6 sisa 1 sehingga 1. 73 : 6 bersisa 1
                  74  : 6 sisa 1 sehingga 5. 74 : 6 bersisa 5
                  75  : 6 sisa 1 sehingga 4. 75 : 6 bersisa 4
                        76  : 6 sisa 1 sehingga 2. 76 : 6 bersisa 2
Jadi  (2. 76 + 4. 75 + 5. 74 +1. 73 + 1. 72 + 1. 71 + 4) : 6  bersisa  2 +4+5+1+1+1+4 = 18. Karena 18 habis dibagi 6, maka  2. 76 + 4. 75 + 5. 74 +1. 73 + 1. 72 + 1. 71 + 4 habis dibagi 6  atau dituliskan  6   24511147

d.      Akan ditunjukkan bahwa 5   14231136
14231136 = 1. 66 + 4. 65 + 2. 64 +3. 63 + 1. 62 + 1. 61 + 3
Karena         6   : 5 sisa 1 sehingga 1. 61 : 5 bersisa 1
                  62  : 5 sisa 1 sehingga 1. 62 : 5 bersisa 1
                        63  : 5 sisa 1 sehingga 3. 63 : 5 bersisa 3
                  64  : 5 sisa 1 sehingga 2. 64 : 5 bersisa 2
                  65  : 5 sisa 1 sehingga 4. 65 : 5 bersisa 4
                        66  : 5 sisa 1 sehingga 1. 66 : 5 bersisa 2
Jadi  (1. 66 + 4. 65 + 2. 64 +3. 63 + 1. 62 + 1. 61 + 3) : 5  bersisa  (2 +4+2+3+1+1+3)= 15. Karena 15 habis dibagi 5, maka 1. 66 + 4. 65 + 2. 64 +3. 63 + 1. 62 + 1. 61 + 3 habis dibagi 5 atau dituliskan  5   14231136
e.       Akan ditunjukkan bahwa  4   13220315
13220315 = 1. 56 + 3. 55 + 2. 54 +4. 53 + 0. 52 + 3. 51 + 1
Karena         5   : 4 sisa 1 sehingga 3. 51 : 4 bersisa 3
                  52  : 4 sisa 1 sehingga 0. 52 : 4 bersisa 0
                        53  : 4 sisa 1 sehingga 2. 53 : 4 bersisa 2
                  54  : 4 sisa 1 sehingga 2. 54 : 4 bersisa 2
                  55  : 4 sisa 1 sehingga 3. 55 : 4 bersisa 3
                        56  : 4 sisa 1 sehingga 1. 56 : 4 bersisa 1
Jadi  (1. 56 + 3. 55 + 2. 54 +4. 53 + 0. 52 + 3. 51 + 1) : 4  bersisa  (1 +3+2+2+0+3+1)= 12. Karena 12 habis dibagi 4, maka 11. 56 + 3. 55 + 2. 54 +4. 53 + 0. 52 + 3. 51 + 1habis dibagi 4 atau dituliskan  4   13220315

Dari rangkaian penyelesaian soal di atas, maka secara umum dapat kita nyatakan bahwa suatu bilangan yang dituliskan dalam basis b akan habis terbagi oleh (b – 1) apabila jumlah angka – angkanya habis terbagi oleh (b – 1)

5 komentar:

  1. Caranya kurang jelas, mohon diperjelas lagi.

    BalasHapus
  2. Basis 3 no 4.d salah mbak setelah saya cek lagi

    BalasHapus
  3. Seperti 5d salah mbk, karena hasil sisanya 16 bukan 15

    BalasHapus
  4. No 1b salah deh keknya hasilnya 12342

    BalasHapus
  5. 1b salah deh seharusnya 12342

    BalasHapus